De meeste verharde en alle onverharde oppervlakken zijn meer of minder doorlatend. De oppervlakken hebben een toplaag en daaronder een cunet. Het cunet is eigenlijk de fundering van een bestrating of de onderlaag van een grasmat.
Doorlatend verhard oppervlak
Ondoorlatend verhard oppervlak
De verschillen tussen doorlatend en ondoorlatend oppervlak zitten in de werking van de oppervlakteberging en die van een cunet. Een cunet is een reservoir tussen de toplaag en de ondergrond waarin ook water geborgen kan worden. Dit speelt vooral een rol in slecht doorlatende ondergronden zoals klei. Een cunet kan bijvoorbeeld ook een laag infiltratiekratten zijn die onder een terras worden gelegd.
Bij ondoorlatende oppervlakken noemen we de berging op het oppervlak vochtberging. De vochtberging kan alleen ledigen via de verdamping. Komt er meer water op het oppervlak dan de afvoer kan verwerken dan loopt het oppervlak over naar aanliggende oppervlak (uitwisselbestemming). Bijvoorbeeld van het terras naar de tuin of van de weg naar het openbare groen. Dat overlopen noemen we liever uitwisselen omdat de waterstroom tussen die oppervlakken heen en weer kan gaan.
Bij doorlatende oppervlakken is de berging op het oppervlak verdeeld in vochtberging en oppervlakteberging. De vochtberging kan ook hier alleen ledigen via verdamping en de oppervlakteberging kan alleen ledigen via infiltratie.
De lediging van een toplaag en een cunet vind plaats via het bodemoppervlak en niet via de wanden. Een toplaag van een oppervlak kan naast de lediging via infiltratie ook een afvoer hebben naar bijvoorbeeld een (ondergrondse) infiltratievoorziening.
Een bijzondere vorm van doorlatend oppervlak is de grindstrook. Het is een soort cunet zonder toplaag maar met porositeit. Infiltratie (lediging) van de grindstrook naar de ondergrond werkt via de wanden en de bodem.
Naast tien typen onverhard oppervlak, is het mogelijk om voor onverhard oppervlak ook uit alle bovenstaande tien typen verhardingen te kiezen (met dezelfde parameters). Dit maakt het mogelijk om eenvoudig het effect van de toename van verharding in de tuin te bepalen en vergelijken, zonder de indeling te hoeven aanpassen. Opgemerkt wordt dat bij het verhard oppervlak in de tuin niet kan worden gekozen voor de onverharde typen, hiervoor moet de indeling worden aangepast.
Links naar schematisering onderdelen:
Laatste wijziging 2019-07-24